Z początkiem roku instytucje zarządzające programami dla rolnictwa opublikowały lub zaktualizowały plany naborów wniosków o wsparcie na 2025 rok. Jak wskazują doświadczenia lat ubiegłych, nie są to wersje ostateczne. Należy spodziewać licznych korekt w kolejnych miesiącach roku. Tym bardziej, że to rok wyborczy…
Pieniądze, jakie z dotacji mogą trafić na cele inwestycyjne dla rolników, pochodzą przede wszystkim z dwóch źródeł: to KPO i KPS.
1. Krajowy Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027
To najważniejsze, z punktu widzenia rolników, źródło finansowania w formule dotacji.
Bieżący rok jest trzecim rokiem jego realizacji. Praktycznie można uznać, że wkraczamy w półmetek okresu programowania, choć nie to nie półmetek wydatkowania unijnych pieniędzy!
KPS, poza wsparciem szeroko rozumianym jako dopłaty powierzchniowe (początek składania wniosków 15 marca) ma jeszcze w zanadrzu dotacje inwestycyjne. Dla rolników zainteresowanych wsparciem inwestycyjnym KPS WPR w 2025 roku ARiMR planuje następujące terminy naborów:
1. Sektor owoców i warzyw – grupa interwencji I.7.1 - I.7.6
I.7.1 Poprawa infrastruktury służącej do planowania i organizacji produkcji…
I.7.2 Poprawa wyposażenia technicznego…
I.7.3 Działania informacyjne, promocyjne i marketingowe…
I.7.4 Wycofanie z rynku owoców i warzyw
I.7.5 Działania na rzecz ochrony środowiska oraz łagodzenia zmian klimatu
I.7.6 Badania i rozwój
Dla wszystkich powyższych interwencji planuje się jeden nabór w 2025 roku, od 2 czerwca do 25 czerwca. Równocześnie nie określono limitu rocznego wsparcia ze środków publicznych, zgodnie z rozporządzeniem WE 2012/2115.
2. Grupa interwencji I.10.1.1 - I.11 Inwestycje i rozwój gospodarstw
To instrumenty finansowe – bezpłatne gwarancje bankowe BGK oraz dotacje do spłaty odsetek od kredytów.
Ta pomoc nie jest dotacją. Oddać trzeba to, co się pożyczyło. Ale kupić można każdy sprzęt i niejako od ręki. Procedura jest szybsza niż tam, gdzie w rachubę wchodzi dotacja.
Szerzej napiszemy o tym w kolejnym tekście.
10.1.2 Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność – nabór ciągły.
I.10.6.2 Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości – nabór ciągły.
I.10.7.2 Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości poza gospodarstwem – nabór ciągły.
I.10.9 Rozwój usług na rzecz rolnictwa i leśnictwa od 2 stycznia 2025 – nabór ciągły jako dotacje.
I.10.1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność (obszary A i D) – nabór od 20 listopada 2025 do 19 grudnia 2025.
Przypomnijmy, że:
Obszar A: rozwiązania dotyczące rolnictwa precyzyjnego w budynkach lub budowlach dla produkcji zwierzęcej.
Obszar B: rozwiązania dla produkcji ekologicznej.
Obszar C: działania związane z jakością żywności dla konsumentów.
Obszar D: zakup maszyn do zbioru (w szerokim rozumieniu tego pojęcia).
I.10.2 Inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej (obszary A, B i C) – nabór od 21 października 2025 do 19 listopada 2025.
I.10.3 Inwestycje zapobiegające rozprzestrzenianiu się ASF – nabór od 2 września 2025 do 1 października 2025.
10.5.1 Krótki łańcuch dostaw i gospodarstwa ekologiczne – nabór od 1 października 2025 do 28 listopada 2025.
I.10.7.1 Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości poza gospodarstwem – nabór od 2 grudnia 2025 do 31 grudnia 2025.
I.10.10.2 Infrastruktura na obszarach wiejskich Smart Village – nabór od 24 października 2025.
I.10.15 Inwestycje poprawiające dobrostan bydła i świń – nabór od 3 czerwca 2025 do 4 lipca 2025.
I.11 Premie dla młodych rolników – nabór od 2 czerwca do 31 lipca 2025 roku. Ta pomoc pozwala nabyć każdy rodzaj maszyny.
Na 2025 r. rząd zaplanował wydać 8,386 mld zł, z czego najwięcej (16%) na inwestycje poprawiające dobrostan bydła i świń oraz na przydomowe oczyszczalnie ścieków (15%). Dla młodych rolników pójdzie 9,7% puli rocznej.
Na typowe inwestycje w gospodarstwie (sektor A i D) – 10%. Około 6,1% puli ma iść na rozwój małych gospodarstw, a OZE w gospodarstwach ma pochłonąć 11,3%.
2. Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO)
Program uruchomiony przez Brukselę po pandemii. Polska ma do dyspozycji miliardy euro na wiele dziedzin gospodarki. Tylko niewielka część idzie na rolnictwo. Z tego źródła finansowano nabór na rolnictwo 4.0 w 2024 r. Zainteresowanie przerosło wszelkie oczekiwania, złożono ponad 40 tys. wniosków.
Według najnowszych informacji, w br. nie będzie kampanii na rolnictwo 4.0 w dotychczasowym kształcie – m.in. do sprzętu uprawowo-siewnego. Rząd zdecydował się bowiem przesunąć pieniądze odłożone na ten rok do wcześniejszego naboru, by zasilić wnioski czekające na ławce rezerwowej.
W tym roku, w ramach rolnictwa 4.0 z KPO wsparte będzie jedynie wyposażenie związane z produkcją zwierzęcą. Na koniec dodajmy, że zdobycie dotacji związane jest z przejściem przez ARiMR. Do tej pory agencja jest „zawalona” wnioskami z programów suszowych, dotacji do inwentarza, dopłat do zboża etc. Nic dziwnego, że rzutuje to na tempo jej prac.
Ciągle jeszcze jest też realizowany wcześniejszy odpowiednik KPS, czyli PROW z lat 2014-2020. Obecnie trwają przedłużone nabory dla poszkodowanych przez powódź na południu Polski, w ramach Poddziałania „5.2 Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej”. To do 300 tys. zł wsparcia na gospodarstwo.
Według deklaracji, które padły podczas styczniowej edycji Event Agro-Premiery w Poznaniu, w tym roku ARiMR upora się z zaległościami i wyjdzie na prostą. Obróbka wniosków z nowych naborów z 2025 r. powinna być więc szybsza.